Türkiye jeneratör ve güç sistemleri sektörünün lider kuruluşu JENDER, dünya jeneratör endüstrisinin en büyük ve en köklü organizasyonu olan Electrical Generating Systems Association (EGSA) ile kardeş dernek anlaşması imzaladı.

Bu tarihi adım, 24 Nisan 2025 tarihinde ABD’nin Chicago şehrinde, JENDER Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Özer’in online katılımı, EGSA Yönetim Kurulu Başkanı Daniel Barbersek ve EGSA CEO’su Mir Mustafa JD, CAE ile JENDER Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Sekreteri Faruk AKSOY tarafından resmi olarak atıldı.

Jeneratör sektöründe global iş birliklerine yeni bir boyut kazandıran bu anlaşma, sektörün uluslararası standartlarını geliştirmeyi ve Türkiye ile Amerika arasındaki teknolojik ve ticari köprüleri güçlendirmeyi hedefliyor. Bu anlaşmayla birlikte JENDER ve EGSA, sektörel bilgi paylaşımı, eğitim ve sertifikasyon, B2B etkinlikler, Ar-Ge çalışmaları ve sürdürülebilirlik projelerinde kapsamlı bir iş birliği kuracak.

Bu iş birliği JENDER üyelerine, EGSA’nın oluşturduğu dünya çapındaki teknik bilgi havuzuna, standartlara ve iş geliştirme fırsatlarına erişim imkanı sağlayacak. Aynı zamanda, Türkiye jeneratör sektörü, uluslararası platformlarda daha güçlü bir temsil gücüne kavuşacak. Bu sayede JENDER üye firmaları, dünya genelindeki projelerde daha etkin bir rol üstlenebilecek.

Türkiye jeneratör sektörü artık dünya sahnesinde
Bu tarihi anlaşmayla:
• Türkiye jeneratör sektörü dünya arenasında görünürlük ve etkinlik kazanacak.
• Sektörümüz, daha yüksek kalite standartlarına ve uluslararası pazarlara daha hızlı erişim sağlayacak.

• Türk üreticileri ve mühendisleri, global enerji projelerinde daha fazla tercih edilir hale gelecek.

Bu önemli iş birliği, Türkiye’nin güç sistemleri alanındaki teknolojik bilgi birikimini küresel sahneye taşıyarak yeni yatırım ve büyüme fırsatlarının önünü açacak.

Dünyanın en büyük ve en eski jeneratör organizasyonu
Electrical Generating Systems Association (EGSA), 1968 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulmuş ve o tarihten bu yana jeneratör ve güç sistemleri teknolojilerine odaklanmıştır. Bugün yaklaşık 500 üye şirketi ile EGSA, jeneratör üreticilerini, distribütörleri, mühendislik firmalarını, sistem entegratörlerini, servis sağlayıcıları ve son kullanıcıları aynı platformda buluşturmaktadır. EGSA’nın misyonu; sektördeki teknolojileri geliştirmek, standartları yükseltmek ve en iyi uygulamaları yaygınlaştırarak sektörün küresel rekabet gücünü artırmaktır.

EGSA, Amerika dışında ilk kez bir dernekle iş birliği yapıyor
Bu iş birliği, EGSA’nın tarihinde bir ilktir. Amerika dışında bir kuruluşla yapılan ilk kardeş dernek anlaşması olması, bu iş birliğinin önemini daha da artırmaktadır. EGSA, Türkiye üzerinden Avrupa ve Asya pazarlarına daha etkin ulaşmayı hedeflerken, JENDER üyeleri de uluslararası bilgi ve iş ağına doğrudan bağlanma fırsatı yakalayacak.

Güçlü ortaklıkla hayata geçecek faaliyetler:
Sektörel bilgi ve deneyim paylaşımı
Ortak eğitim ve sertifikasyon programları
Uluslararası B2B etkinlikler ve güçlü network oluşturma
Standartlar, teknik belgeler ve raporların paylaşımı
Fuarlar, sürdürülebilirlik ve Ar-Ge girişimlerine destek
JENDER üyeleri ile EGSA üyeleri ortak iş birliği, ihracat ve yatırım çalışmalarını destekleme

Türkiye jeneratör sektörünün küresel güçlenmesi
Bu anlaşmayla JENDER üyesi Türk jeneratör imalatçıları:

• Dünya jeneratör sektöründe daha fazla söz sahibi olacak.

• Yeni iş birlikleri ve yatırım fırsatlarına ulaşacak.

• Enerji üretimi teknolojilerinde global standartlarla daha hızlı entegre olacak.

JENDER, ülkemizi uluslararası platformlarda temsil etmenin gururunu taşırken, Türkiye jeneratör sektörünün globalleşme sürecine liderlik etmeye devam edecek.

Data center pazarı ve geleceği
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki veri merkezi pazarı, hızla büyüyen ve stratejik öneme sahip bir sektör olarak dikkat çekmektedir. 2024 yılı itibarıyla Kuzey Amerika’da yaklaşık 6.350 MW’lık veri merkezi kapasitesi inşa halindedir ve bu kapasitenin %72’si kiralanmıştır. Yapay zekâ ve bulut bilişim alanlarındaki gelişmeler, veri merkezi pazarının büyümesini hızlandırmaktadır. Kuzey Amerika veri merkezi pazarının 2024 yılı itibarıyla büyüklüğü 26,67 milyar dolar iken, 2028 yılına kadar 55,83 milyar dolara ulaşması beklenmektedir. Bu büyüme, yıllık %15,92’lik bir bileşik yıllık büyüme oranına (CAGR) işaret etmektedir.

Bu büyüyen pazar, Türk jeneratör sektörüne yeni fırsatlar sunmakta olup, özellikle yüksek enerji tüketimi gereksinimlerini karşılamak için güçlü jeneratör çözümlerine olan talep artmaktadır. Ayrıca, dünya genelinde veri merkezi pazarı için önümüzdeki yıllarda büyük yatırımlar yapılması beklenmektedir.

Yeni Trump tarifeleri ve Türk jeneratör sektörü için önemi
ABD Başkanı Donald Trump’ın 2024 seçim kampanyasında fosil yakıt endüstrisinden aldığı destekle birlikte, çevresel düzenlemeleri gevşetme ve enerji yoğun sektörleri destekleme politikaları ön plana çıkmıştır. Bu durum, veri merkezi ve enerji sektörlerinde büyük bir büyüme potansiyeli yaratmaktadır. Örneğin, Energy Transfer şirketi, veri merkezi hizmet taleplerinde %75 oranında bir artış bildirmiştir.

Bu politikalar, Türk jeneratör üreticileri için Amerika pazarında yeni fırsatlar sunmaktadır. JENDER’in EGSA ile yaptığı iş birliği, Türk üreticilerinin bu büyüyen pazarda daha etkin bir şekilde yer almasına olanak sağlayacaktır.

Ayrıca, Amerika’ya yönelik %10’luk ek tarif vergi oranı, Türkiye’nin jeneratör üreticilerini Avrupa ve diğer ülke üreticilerine kıyasla daha avantajlı bir konuma getirmektedir. Bu durum, Türk üreticilerinin Amerika pazarında rekabet avantajı elde etmelerini sağlamaktadır.

JENDER Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Özer, “Bugün, Türkiye jeneratör sektörü için tarihi bir adım atıyoruz. EGSA ile imzaladığımız kardeş dernek anlaşması, sadece sektörümüzün uluslararası arenadaki gücünü artırmakla kalmayacak, aynı zamanda Türk mühendislik ve üretim yetkinliklerinin dünya çapında tanınmasını sağlayacaktır. JENDER olarak, bu iş birliği sayesinde JENDER üyelerini küresel arenaya daha güçlü bir şekilde taşıyacak bu iş birliğinden büyük gurur duyuyoruz. EGSA ile atılan bu adım, üyelerimize yeni kapılar açacak ve sektörümüzde sürdürülebilir büyümeyi destekleyecek” dedi.

EGSA Yönetim Kurulu Başkanı Daniel Barbersek, “JENDER ile kardeş dernek olmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Türkiye’nin güçlü ve dinamik jeneratör sektörünün, EGSA’nın global ağına değerli katkılar sağlayacağına inanıyoruz. JENDER ile kurduğumuz bu kardeş dernek ilişkisi, sadece iki ülke arasında değil, dünya çapında güç sistemleri sektörüne önemli katkılar sağlayacaktır” ifadelerini kullandı.

EGSA CEO’su Mir Mustafa JD, CAE, “Bu stratejik ortaklık sayesinde, EGSA bilgi, deneyim ve inovasyonu daha geniş coğrafyalarda paylaşılacak. JENDER ile birlikte, sektörde uluslararası standartların yükseltilmesine katkıda bulunacağız” açıklamasında bulundu.

Türkiye’nin alüminyum ihtiyacının yüzde 10’unu karşılayan Eti Alüminyum, üretimde kullandığı enerjiyi yenilenebilir kaynaklardan karşılıyor. Gelecek yıl devreye almayı planladığı haddehanenin enerji ihtiyacını da şimdiden planlayan şirket, mevcut 4 güneş enerjisi santraline 3 yeni GES eklemek için harekete geçti.

Cengiz Holding çatısı altında, küresel bir marka olarak faaliyetlerini sürdüren Eti Alüminyum, ‘yeşil alüminyum’ stratejisiyle yatırımlarına devam ediyor. Üretimde kullanılan enerjinin yenilenebilir kaynaklardan sağlanması konusunda büyük hassasiyet gösteren şirket, devam eden projelerinin enerji ihtiyacını da şimdiden planlıyor. Bu kapsamda entegre üretim tesislerinin yer aldığı Seydişehir’de halihazırda toplam 163 MW’lık 4 güneş enerji santraline (GES) sahip olan şirket, yılın ilk çeyreğinde devreye almayı planladığı haddehanenin enerji ihtiyacını karşılamak için Gaziantep, Sivas ve Çumra’da 3 yeni GES yatırımı yapacak.

“Güneşte kurulu gücümüz 334 MW’a ulaşacak”

Şirketin geleneksel iftar davetinde Konya yerel basınıyla bir araya gelen Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, 1.600 kişilik büyük bir aile olduklarını belirterek, “Yılda 82 bin tonluk üretimimiz bulunuyor. Bu üretim gücümüz sayesinde her yıl 300 milyon dolarlık ithalatın önüne geçiyoruz. Ülkemizin yarım asırlık tarihine tanıklık eden Eti Alüminyum Seydişehir Tesisimiz, 2005 yılından beri Cengiz Holding çatısı altında faaliyetlerini sürdürüyor. Son 20 yılda Konya’da yaptığımız kapasite artırımı ve teknoloji yatırımları 700 milyon doları aştı. Bugün ülkemizin alüminyum ihtiyacının yüzde 10’unu karşılarken, yatırımlarımıza ara vermeden devam ediyoruz” diye konuştu. Dünya alüminyum sektörünün henüz çok yeni konuşmaya başladığı ‘Yeşil Alüminyum’un, son 5 yıldır şirketin öncelikli hedefleri arasında yer aldığını ifade eden Arkan, “Üretimde kullandığımız elektriği tamamen yenilenebilir kaynaklı enerjiden sağlıyoruz. Oymapınar’daki hidroelektrik santralimizden sonra Seydişehir’de 4 güneş enerji santrali kurduk. Devam eden haddehane yatırımımıza paralel olarak üç yeni güneş enerji santralimizin yapımına başlıyoruz. Gaziantep’te kurulum devam ediyor; bunu Sivas ve Çumra’daki santraller takip edecek” dedi. Gaziantep’teki santralin bu yılın temmuz ayında tamamlanacağını belirten Arkan, şöyle devam etti: “Diğer iki santralimizi de 2026 yılında devreye almayı planlıyoruz. Toplam 310.000 güneş panelinden oluşacak üç santralimiz faaliyete başladığında güneş enerjisinde 163 MW olan kurulu gücümüz 334 MW’a çıkacak. Üç santral için toplam 87 milyon dolarlık yatırım gerçekleştireceğiz.”

Yılda 100 bin ton hadde ürünü üretecek

Haddehane yatırımıyla birlikte yerli savunma sanayi başta olmak birçok stratejik sektörün ihtiyaç duyduğu sıcak ve soğuk hadde ürünlerini üretmeye başlayacaklarını anlatan Eti Alüminyum Genel Müdürü Mehmet Arkan, “Ülkemizde son yıllarda alüminyum hadde ürünleri ithalatı 170 bin tona ulaştı. Bu, aşağı yukarı 600 milyon doların üzerinde bir tutar anlamına geliyor. Biz bunun önüne geçmek; savunma sanayii gibi stratejik sektörlerde arz güvenliğini sağlarken, uçak gövdelerinde, zırh malzemelerinin hammaddesi olarak ve gemi endüstrisinde kullanılan alüminyum hadde ürünleri üretebilmek amacıyla haddehane yatırımına başladık. Ülke ekonomisinin lokomotifi olacak yeni haddehanede ilk ürünlerimizi önümüzdeki yıl üretmeyi planlıyoruz. İlk etapta 100 bin tonluk üretimle başlayacak olan tesisimiz, daha sonra 200-250 bin tonluk kapasiteye ulaşabilecek. Bu üretim gücü sayesinde, önümüzdeki yıllarda cari açığın kapanmasına olan katkımızı artırarak 350 milyon doların Türkiye’de kalmasını sağlayacağız.”

2024 yılında güneş enerjisi kurulu gücünü 5 bin megavattan fazla artıran Türkiye, bu alanda tüm zamanların rekorunu kırdı. Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Başkanı Alper Kalaycı, “Güneş enerjisi kurulu gücümüz 20 bin megavatın üzerine çıktı. Potansiyelimizin çok altında olsak da sadece bu veri bile Türkiye’nin bir ‘güneş ülkesi’ olduğunun kanıtı” dedi.

Birincil enerji kaynaklarında %70 seviyesinde ithalâta bağımlı olan Türkiye, her yıl enerji ithalatına yaklaşık 80 milyar dolar harcarken; 2024 yılında yenilenebilir enerji kaynaklarını devreye almada başarılı bir yılı geride bıraktı. 2023 yılında elektrik enerjisi kurulu gücüne sadece 2 bin 338 MW ekleyebilen Türkiye, 2024’te 6 bin MW’a yakın kurulu güç artışı ile tüm zamanların rekorunu kırdı. 2024 yılında yüzde 5 seviyesinde kurulu güç artışı yaşanırken, toplamda 115 bin MW’ı aşan kurulu gücün yüzde 59’u yenilenebilir enerji kaynaklarından oluştu.

YEKA takvimleri ile yatırımcımız önünü daha net görüyor

Enerji sektörünün 2024 yılı sonuçlarını değerlendiren Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kalaycı, güneş enerjisinde rekorların kırıldığı bir yılın geride kaldığına dikkat çekerek, “Bir temiz enerji ülkesi olan Türkiye’nin, kirli ve ithal kaynaklara olan bağımlılığını azaltmak, arz güvenliğimizi sağlamak ve temiz enerji dönüşümünü sağlamak stratejik hedeflerimiz arasında olmalı. Güneş enerjisi kurulu gücümüz 20 bin MW’ın üzerine çıktı. Potansiyelimizin çok altında olsak da sadece bu veri bile Türkiye’nin bir ‘Güneş Ülkesi’ olduğunun kanıtı. Şubat ayında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından toplam 800 MW gücündeki bağlantı kapasitesinin tahsisi amacıyla güneş enerjisine dayalı altı Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) yarışması açılacak. Ocak ayında ise Edirne, Kırklareli ve Sivas’taki toplam 1200 MW kurulu gücündeki beş rüzgâr YEKA yarışması yapılacak. 2025 yılı YEKA takviminin Resmî Gazete’de yayınlanarak ilân edilmesi yatırımcılarımızın önlerini görmeleri, planlarını ve fizibilitelerini yapabilmeleri için çok büyük önem taşıyor. Bu durum temiz enerji sektörünün uzun yıllardır beklediği bir durumdu. Sonraki yıllarda da her yıl en az 2000 MW rüzgâr ve güneş YEKA ihalelerinin yapılmasını bekliyoruz. Birkaç yıllık takvimin hızlı bir şekilde açıklanması, yatırımcıların ön hazırlıklarını tamamlamaları için kritik önemde” dedi.

2035’e kadar 100 milyar dolarlık dev yatırım portföyü

Yenilenebilir Enerji’ye yönelik 2035 Yol Haritasının 2024 yılı güncellendiğini anımsatan Alper Kalaycı, 2035 yılı için rüzgâr ve güneş enerjisi hedeflerini yüzde 50 artırarak 120 bin MW’a çıkaran Türkiye’nin, gelecek 10 yılda sadece bu iki enerji kaynağına 80 milyar doların üzerinde yatırım yapacağını; diğer temiz enerji kaynakları olan hidroelektrik, jeotermal, biyokütle ve yeşil hidrojene yapılacak yatırımlarla 100 milyar doların üzerinde dev bir yatırım portföyü oluşacağını vurguladı.

Bu portföyün dünyadaki en önemli enerji dönüşümü yatırımlarından biri olacağını kaydeden ENSİA Başkanı Alper Kalaycı, şu değerlendirmeyi yaptı:

Gelişmiş ülkelerle arayı kapatıyoruz

“Mevcut rüzgâr ve güneş enerjisi kurulu gücümüzü 2035’e kadar dört katına çıkarmayı hedefliyoruz. Sektörün dinamiklerini bilenler için bu hedeflerin dahi yetersiz olduğunu söylememiz gerekiyor. Türkiye’nin kara ve denizüstü rüzgâr enerjisinde en az 150 bin MW, güneş enerjisinde ise en az 250 bin MW kurulu güç potansiyelimiz var. Sadece bu iki enerji türünde dört Türkiye’nin enerjisini karşılayabiliriz. 2035 yılına kadar güneş enerjisinde her yıl en az 5 bin MW, rüzgâr enerjisinde 2 ilâ 3 bin MW kurulu gücü devreye alacağız. Geç çıktığımız bu yolda hızla ilerliyoruz ve gelişmiş ülkelerle arayı kapatıyoruz.”

Batarya yatırımlarında ivme 2026’dan sonra

Temiz enerji sektörü için yaşamsal önem taşıyan bir diğer konunun batarya yatırımları olduğunun altını çizen Kalaycı, bu alanda 2030 yılında 80 bin MW kapasiteye ulaşılmasının hedeflendiğini sözlerine ekledi. Depolamalı rüzgâr ve güneş enerjisi yatırımları ve temiz enerji kurulu gücünün dağıtım sistemine daha stabil verilmesi için batarya kurulumlarının taşıdığı öneme işaret eden Kalaycı, 2025 yılında çok sayıda yatırım kararının alınacağını, 2026 yılından itibaren ise Türkiye’nin bu alanda yüksek bir ivme yakalayacağını kaydetti.

Yeni binalarda %10 yenilenebilir enerji zorunluluğuna ‘yetmez ama evet’

Türkiye 1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla yeni bir uygulamaya da merhaba diyecek. Ülke sınırları içerisinde inşa edilecek yeni binaların enerji verimliliğini artırmak ve çevresel etkilerini azaltmak amacıyla başlatılan “Neredeyse Sıfır Enerjili Bina” (NSEB) uygulaması kapsamında yenilenebilir enerji kullanım zorunluluğunu yüzde 5’ten yüzde 10’a yükseltilecek. Uygulamayı değerlendiren Enerji Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (ENSİA) Yönetim Kurulu Başkanı Alper Kalaycı, 2025 yılından itibaren her yıl yaklaşık 30 bin binanın NSEB şartlarında inşa edileceğini belirterek, bu binalarla yıllık 1850 gigawatt enerji tasarrufu ve 450 bin ton eşdeğer karbondioksit sera gazı azaltımı sağlanacağını söyledi. Bu değerlerin her yıl kümülatif olarak artacağı bilgisini veren Kalaycı, bu doğrultuda 2035 yılında 102 bin gigawatt/saat tasarruf edilmesinin hedeflendiğine değindi. Tasarruf edilen her birim enerjinin, sıfır maliyetle üretilen enerji anlamına geldiğini sözlerine ekleyen Kalaycı; “Bizim talebimiz, yeni inşa edilen binalarda bu oranın en az yüzde 20 olması yönündeydi. Bu nedenle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kararını destekliyor, ‘yetmez ama evet’ diyoruz.” dedi.