Güneş enerjisinden elektrik üretimi konusundaki mevzuatların şekillenmesi ile beraber 2012 yılında güneş paneli üretiminde faaliyete geçerek başladığı bu yolda, sektörün içinden gelen bir firma olarak güneş enerjisi santrallerinin proje geliştirme, tasarım ve kurulumlarını da üstlenmek adına 2013 yılında General Solar Enerji olarak faaliyetlerini ilerlettiklerini belirten Yönetim Kurulu Başkanı Ali Demirdaş, sektörün dinamizmi ve edindikleri bilgi, deneyim ve tecrübe ile tamamen GES kurulumuna odaklandıklarını vurguladı. 

GES projelerinin ilerleyişi

Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim teknolojileri her yıl daha hızlı bir şekilde gelişirken maliyetler de giderek azalmaktadır. Fotovoltaik paneller ile güneş enerjisinden elektrik üretim maliyetlerindeki düşüş beklenenin çok daha öncesinde gerçekleşmeye başlamış ve ilgi uyandırmıştır. 10-15 yıl öncesine kadar gerek alt yapı yetersizliği gerek kurulum maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle güneş enerjisi santrallerini (GES) konuşmak hayaldi. Ancak gelinen noktada artık Uluslararası Enerji Ajansı raporlarında da belirtildiği üzere güneş enerjisi alanındaki büyüme diğer tüm enerji kollarının önüne geçmiş olup, 2010’dan bu yana yeni güneş enerjisi panellerinin maliyeti %80 azalmıştır.

General Solar Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Ali Demirdaş, anahtar teslim hizmet sundukları GES projelerinde yatırımcılarına ilk başvurudan itibaren geçici kabule kadar olan proje alanı keşfinin yapılması (çevresel gölgelenme faktörleri, baca, aydınlık boşluğu, duvar, kot farkı, yön incelemesi vb.), keşifte alınan ölçümler ve bilgiler dâhilinde uygun proje tasarımının yapılması ve proje onay süreci, dünya çapında kabul görmüş kalite standartlarına sahip güneş enerjisi sistemi ekipmanlarının montajının yapılması, sistem entegrasyonu, teşvik ve hibe süreçlerinin takibi, tesisin test, devreye alma ve kabul işlemleri, işletme ve bakım hizmetleri safhalarında uzman kadrosu ve yenilikçi vizyonu ile işin her aşamasında büyük bir titizlik ve özenle çalışmakta olduklarını belirtti.

General Solar Yönetim Kurulu Başkanı Ali Demirdaş

Yenilenebilir enerji kaynağı kullanımı

Enerji üretiminde yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından en üst düzeyde faydalanma ve dışa bağımlılığın azaltılması, arz güvenliğinin temini, enerji üretiminden kaynaklanan çevresel bozulmaların azaltılması ulusal hedeflerimiz arasındadır. Cari açığın en önemli nedeni olan enerji kaynaklı ithalatımızın bir an önce azaltılması, ülkemizin enerji güvenliği ve bağımsızlığı için her türlü yerli ve yenilenebilir kaynaklarının kullanılması çok önemlidir. Lisanssız elektrik üretimi kapsamında neredeyse tamamına yakını GES’lerden oluşan yaklaşık 6000 MW elektrik üretim tesisi işletmededir. 

Bu noktada General Solar olarak, Türkiye’nin birçok yerinde kurulum gerçekleştirerek büyüyerek ilerleyen, tecrübeli kadrosuyla yeni yönetmelikte de sektöre yön vermeye devam ettiklerine değinen Ali Demirdaş, EPC hizmeti sundukları projelerin çok daha fazlasının proje geliştirme, malzeme tedariki faslında yer alarak 100 MW’ı aşan GES projesi kurulumu gerçekleştirdikleri arazi uygulamalarının yanı sıra 2013 yılında Çanakkale ve Gaziantep’te başladıkları çatıüstü GES projesi kurulumları serüvenine daha sonra İZKA kapsamında İzmir Torbalı ve Kemalpaşa’da devam ettiklerini belirtti. İlerleyen dönemlerde Gaziantep Gülen Mantar çatısına, Afyon Cumhuriyet Sucukları tesisinin çatısına ve Bursa Olca Salça fabrikasının çatısına kurulan projeler General Solar’ın öne çıkan diğer çatı projeleri oldu.  

Enerjide sessiz dönüşüm

Enerji maliyetlerinin büyük önem taşıdığı günümüzde, kaynakları verimli kullanmak işletmeler açısından büyük önem taşımaktadır. Elektrik maliyetinin tüm üretim tesisleri için çok önemli bir girdi olduğu görülmektedir. Yıllık veya aylık tüketimleri oldukça yüksek olan bu tesislerin elektrik ihtiyaçlarının ucuz, yerli ve sürdürülebilir kaynaklardan karşılanması oldukça önemlidir. Sanayicilerimiz için önemli bir girdi olan elektrik maliyetlerinin düşürülmesi, uluslararası pazarda rekabet açısından önemli bir rol oynayacaktır. 

Kurulan GES sistemlerinin 25 yıl performans garantisinin sağlanmasının yanı sıra çok daha uzun süre elektrik üretimi yaptığı bilinen bir gerçektir. 10 yıl alım garantisi sağlanan, çatılara kurulan tesisler için ilk yatırım maliyeti yaklaşık 4 buçuk yılda geri dönmekte ve geri kalan yıllarda tesis yatırımcısına ücretsiz elektrik sağlamaktadır. Bunun yanı sıra çatı GES projeleriyle beraber tüketime en yakın noktadan enerji temini sağlanarak kayıpların minimize edilmesi sağlanmaktadır.  

Öncelik can ardından mal güvenliği

Çatılardaki fotovoltaik sistemler ülkemiz için gelişmekte olan bir alan olmakla birlikte çatı ve cephe uygulamalı tesisler mühendislik konusunda dikkat ve tecrübe gerektirmektedir. Yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmayan firmalar zaman zaman yatırımcıyı da yanlış yönlendirmektedir. 

Çatı uygulamalı GES’ler sahaya uygulanan GES’lerden farklı ve çok daha ayrıntılı, dikkatli çalışmayı gerektirmektedir. Öncelikle can güvenliği olmak üzere kurulan sistemin olası risklerden arındırılmış olması işletme açısından önem arz etmektedir. Bu nedenle çatı uygulamalarında seçilecek doğru kurulum firması öncelikle güvenlik, statik ve elektrik faktörlerini göz önünde bulundurarak yatırımcılara en uygun hizmeti sağlamalıdır.

Yeni yönetmelik 

10 Mayıs 2019’da yayınlanan Cumhurbaşkanı Kararı ve 12 Mayıs 2019 tarihinde Resmi Gazete’de Yayınlanan Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği kapsamında çatılarda kurulacak güneş enerji santralleri ile elektrik üretiminde yeni dönem başladı. Sistemden elde edilecek enerjinin öztüketim fazlasını satabilme imkânı getirilmiş olup, enerji satın alma garantisi 10 yıl süre ile geçerli olacaktır. 

Mevzuat değişiklerinin de tamamlanmasıyla birlikte artık “enerjide kendin üret kendin tüket” dönemi başlamıştır. Özellikle aylık mahsuplaşmanın çıkması birçok yatırımcıyı GES’e yönlendirecek, böylelikle temiz enerji trendiyle sektörün yakalamış olduğu ivme hızlanarak devam edecektir ve yenilenebilir enerji alanındaki yatırımlar artacaktır. 

Yeni düzenleme ile yeni yapılacak lisanssız yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı (GES) üretim tesisleri için ihtiyaç fazlası enerjinin şebekeye kendi tarife grubu üzerinden satışına olanak sağlayan yeni düzenlemenin detaylarına baktığımızda;

• Bağlantı anlaşmasının sözleşme gücü ile sınırlı olmasının devam ettiği,
• Üretim ve tüketimin aynı ölçüm noktasında olmak üzere arazi kurulumları hariç mesken; sanayi, ticarethane ve aydınlatma aboneleri için çatı ve cephe uygulamalarının yapılabileceği,
• Üretim ve tüketim aynı ölçüm noktasında olmak üzere tarımsal sulama aboneleri; içme suyu ve atık su arıtma tesisleri, kamu kurumlarının çatı, cephe ve arazi uygulamalarının yapılabileceği,
• Üretim ve tüketimin aynı ölçüm noktasında olma şartı aranmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarının çatı, cephe ve arazi uygulamalarının yapılabileceği,
• Lisanssız uygulamalardaki 1MW üst sınırının 5MW’a çıkarıldığı (sözleşme gücünü aşmamak kaydıyla) görülmektedir.

Yeni Yönetmelikle ülkemizde sektörün çok daha iyi noktalara gelmesini temenni ettiklerini belirten Ali Demirdaş; Türkiye’nin en büyük projelerinden biri olan tek sahada 27 MW GES’i devreye aldığı gibi Yeni Öztüketim Yönetmeliği’ne istinaden kurulumu; geçici kabulü yapılan Türkiye’nin ilk çatı GES projesini Gaziantep 5. Organize Sanayi Bölgesi’nde hayata geçirerek birçok ilke imza attıklarını ve başarılı proje gerçekleştirdiklerini belirterek; 2019 son çeyrekte Adıyaman ve Kahramanmaraş’ta zorlu saha koşullarına rağmen 60 günde toplamda 10 MW projeyi başarılı bir şekilde devreye aldıklarını belirtti. Bununla birlikte Kilis, Gaziantep ve Kahramanmaraş olmak üzere 16 MW gücünde yeni GES projesi ile kurulumlarına devam ettiklerine değindi.