TTE Enerji Genel Müdürü Ferit Kalfaoğlu ile bir söyleşi gerçekleştirdik. Firmalarının faaliyet alanları hakkında bilgiler aldığımız Ferit Bey, sektöre ilişkin de önemli değerlendirmelerde bulundu.

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

TTE Enerji Genel Müdürü Ferit Kalfaoğlu

1994 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Malzeme Bilimleri ve Metalurji Mühendisliği’nden mezun oldum. Aynı bölümde 1997 yılında yüksek lisansımı tamamladım. 1994 yılında ilk işim olan 1600 MW Yumurtalık Anzak-Gazi ithal kömür enerji santrali projesinde çalışmaya başladım. 1997 yılında ortak olduğum firma ile birlikte enerji santralleri ve sanayi tesislerine malzeme temini ve proje taahhüt işleri ile faaliyette bulunduktan sonra, 2002 yılında ayrılarak sadece enerji sektöründe hizmet verecek olan TTE ( Technology Trade & Engineering) firmasını kurdum. Her zaman yenilikçi ve teknolojiyi takip etmenin iş hayatının en önemli unsuru olduğunu düşünüyorum ve bununla ilgili ekip arkadaşlarımızın kendilerini geliştirmeleri yönünde gelen önerilere olumlu bakıyorum. Bana göre en önemli yatırım insana yapılan yatırımdır.

Okurlarımız için firmanızı kısaca anlatır mısınız?

TTE Enerji, yatırımcılara danışmanlık ve mühendislik hizmeti vermek üzere 2002 yılında kurulmuştur. O tarihten bu yana yenilenebilir enerji projelerinde proje geliştirme, saha analizi, teknik değerlendirme, sahada rüzgâr ve güneş ölçüm verilerinin toplanması, değerlendirilmesi ve bankalar tarafından kabul edilen üretim analizi raporlarının (bankable report) hazırlanması, GES saha kurulumu ve yatırımı ile GES saha işletmeciliğiyle ilgili hizmetler verdik. 

Yaptığımız işlerle ilgili kısa bilgi verecek olursak, mühendislik ve danışmanlık hizmetleri kapsamında 2500MW’dan fazla RES projesinin Bankable teknik raporunun hazırlanması, bankalar ve finans kuruluşlarına 200MW’dan fazla RES projesinde teknik danışmanlık ve kontrolörlük hizmeti, 200MW’dan fazla potansiyel lisanslı GES proje sahasının geliştirilmesi (13,1MW’ı devreye alınmıştır), 25MW’a yakın lisanssız GES ve RES geliştirilmesi ve projelerinin hazırlanması ve onaylanmışı hizmetini gerçekleştirdik.

Taahhüt hizmeti olarak ise 22MW GES santralinin kurulumu gerçekleştirdik. Bunların içerisinde hem saha hem de çatı üstü kurulumlar bulunmaktadır. 

TTE Enerji Grubu bünyesinde Vestek  A.Ş. (4,5MW lisanssız RES projesi), Güneştek A.Ş. (çalışmakta olan 803 KW lisanssız GES tesisi) ve Solartek A.Ş. bulunmaktadır. 

Güneş enerjisi sektörüne yönelik hizmetlerinizle ilgili ayrıntılı bilgi verir misiniz?

Solartek A.Ş.’nin ana faaliyet konusu GES tesislerine profesyonel işletme ve bakım hizmeti vermektir. Ekiplerimiz Elazığ, Malatya ve Nevşehir’dedir. Toplamda 94MW GES tesisinin işletmesine devam etmekteyiz. Toplamda 10 adet teknik personelimiz GES sahalarında işletme ve bakım hizmeti verirken, İstanbul merkez ofisimizden bütün sahaların gözetleme işlemini yapmaktayız.

Personel eğitimlerimizi Nevşehir’deki kendi tesisimizde yapmaktayız. Burada özellikle çalışanlarımızın sahada çalışmaya başlamadan önce gerekli teknik ve iş güvenliği eğitimlerini almaları önemlidir. Daha önce de belirttiğim gibi en önemli yatırım insana yapılan yatırımdır. Eğitimli ve deneyimli personel ile hizmet vermemizden dolayı hizmet verdiğimiz firmaların gelirlerini de arttırabiliyoruz. Bununla ilgili GES sahibi firmaların takdirini alıyoruz.

Faaliyette olan bir GES santraliniz var mı?

Evet, Derinkuyu Nevşehir’de. 803KW gücünde bir güneş enerji santrali ve bir bakıma işletme bakım eğitim yeri olarak da görebiliriz. Tamamıyla kendi öz kaynaklarımız ile hayata geçirdiğimiz bir proje. 

Ayrıca Afrika’da, Gana’da iki adet 25MW GES ön lisansı aldık. Bu projeleri lisansa dönüştürmek için çalışmalarımız devam etmektedir.

Bakım-onarım ve servis hizmetleriniz hakkında ayrıntılı bilgi alabilir miyiz?

Ekibimize gerekli olan eğitimler verilmiştir. Bütün elemanlarımızın istenilebilecek sertifikaları mevcuttur. Üretim kaybını önlemek için devamlı olarak gözlemleme yapılmakta ve karşılaşılan sorunlara en kısa sürede müdahale edilmektedir.

Ekibimiz sorunlarla karşılaştıkça tecrübelenmektedir. 94MW GES tesisi işletiyor olmamızdan dolayı sahada değişik sorunlarla karşılaştık ve bu şekilde tecrübelendik diyebilirim. Her ne kadar teknik eğitim veya benzeri çalışmalar yapsanız da, her sorun kendi içerisinde özellikler taşıyor ve bu sorunları tek tek değerlendirmek gerekiyor.

Özellikle lisanssız GES santrallerinin işletme ve bakımı profesyonel olmayan ekipler tarafından yapılmakta. Her işte olduğu gibi, GES tesisinin işletme ve bakımı da ekspertiz gerektirmektedir. Maliyeti düşürmek için deneyimli olmayan kişiler tarafından verilen hizmetlerin neticede orta vadede yatırımcıyı kayba uğratacağı kesindir. Milyon dolarlık tesisler kurup, bu tesisleri işletme deneyimi ve bilgisi olmayan kişilere teslim etmek risktir. Burada krediyi veren finans kuruluşlarının da tesislerin işletmesinin yetkili kurumlarca yapılmasını talep etmesi gerekir. 

Firma olarak biz yaptığımız işin ve verdiğimiz hizmetin arkasındayız diyebilmek için müşterilerimize firmamız adına düzenlenmiş mesleki mesuliyet sigortamızı sunmaktayız. Bizden kaynaklanan bir zarar veya kâr kaybı olması durumunda sigortamız bunu karşılamaktadır. Bu da yatırımcı ve müşterilerimiz için gelirlerinin belli bir seviyenin altına düşmemesi anlamına gelir.

Dünya çapında pek çok firmayla iş ortaklıklarınızın olduğunu biliyoruz. Bu konuda bilgi alabilir miyiz?

Koreli Hanwha firmasının sahalarında işletme ve bakım hizmeti vermekteyiz. Onların istediği standartlarda düzenli olarak raporlama ve bilgilendirme yapmaktayız. Her ne kadar bilgili ve deneyimli olsanız da raporlamanızı düzgün yapmazsanız, deneyimlerinizden ekip olarak öğrenemez ve analiz yapamazsınız. İnanıyorum ki sektörde faaliyet gösteren diğer firmalardan bizi ayıran özelliğimiz karşılaştığımız problemlerden ekip olarak öğrenmemizdir.

Mühendislik ve danışmanlıkta ise İngiltere’den Lloyds’ Register – Renewable Division’ın Türkiye partneriyiz. Yenilenebilir enerji projelerinde teknik analiz ve değerlendirme konularında bu firmayla birlikte çalışmaktayız.

Küresel iklim değişikliğinin giderek yakıcı bir sorun hâline dönüşmesiyle yenilenebilire yöneliş dünya çapında artıyor. Türkiye’de güneş enerjisinin durumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

Güneş enerji potansiyeli yüksek olan bir ülkeyiz. Ne yazık ki bu potansiyeli büyük bir bölümü ısıtma amacı ile değerlendirilmiştir. Halen yerli hücre üretimine başlamamış olmamız çok yazık, çünkü Türkiye’de yapılacak üretim Orta Doğu ve Kuzey Afrika pazarına rahatlıkla ihraç edilebilir. Hücre ve panel üretiminde Çin’e kârlı uygulanan kota ve vergilerden dolayı Türkiye pazarda ciddi bir pay alabilir. Bunun için de hammadde tedariki ve fırın teknolojileri konusunda serbest sektörün ciddi girişimleri olmalı, ancak maalesef bu düzeye henüz gelmedik.

Türk piyasasındaki rekabet ortamını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Yerli firmalar birbirleriyle daha iyi proje geliştirmek için yarışıyor. Hammadde ve teknoloji dışarıdan geliyor. Yanı işin yine çıraklığını yapıyoruz. Günün sonunda istihdam sağlanıyor ve yerli üretim olarak çelik ve kablo kullanılıyor. Bundan çok daha fazlasının yapılması mümkün. Bu da sektöre sadece ticari açıdan bakmayıp, teknik bakımdan yeterli kişi ve kurumların sektöre katma değer sağlaması ile mümkün olabilir.

Kısa veya uzun vadede hayata geçirmeyi düşündüğünüz yeni projeler var mı?

Yenilenebilir enerji projelerine finansman sağlanacak olan ülkelerde yeni proje geliştirme için girişimlerimiz var TTE Enerji olarak. Son 15 yılda Türkiye’deki enerji piyasasının oluşturulmasını yakından takip ettik. Zira bizim gibi Güney Afrika, Brezilya ve Şili de benzer süreçlerden geçti ve buradaki gelişmeleri de inceledik. Bütün bu bilgi birikimimizi ve deneyimimizi başka ülkelerde proje geliştirmek için çalışmaya başladık.

Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir?

Türkiye, güneş enerjisi stratejisini teknik ve teknolojik altyapı ile geliştirmelidir. Sadece ticari gelir sağlayan bir sektör olarak devam ederse dışa bağımlılığımız devam eder. Her ne kadar güneşimiz yerel kaynağımız olsa da, yerli teknoloji ve bilgi kaynağımız olmadığı sürece verim elde edemeyiz.